Duizenden broedende grote sterns op scheelhoek-eilanden
Voor het eerst sinds de aanleg broeden er grote sterns op de vogeleilanden voor de Plaat van Scheelhoek. En meteen in enorme aantallen: in totaal zijn er 2100 broedparen geteld. De grote stern is niet algemeen in Nederland; in het hele land broeden er ongeveer 14.500 paar. Op de eilanden in het Haringvliet zijn ook enkele broedparen van de uiterst zeldzame dwergstern, kleine plevier en strandplevier aangetroffen.
In 1995-’96 zijn er voor de Plaat van Scheelhoek in het Haringvliet vijf eilandjes opgespoten met een gezamenlijke oppervlakte van ruim 16 hectare . Doel van de aanleg is ruimte bieden aan zogeheten kale-grondbroeders (vogels die uitsluitend op kale grond broeden) en aan andere kustvogels die van kale of nauwelijks begroeide broedgebieden afhankelijk zijn.
Door de Deltawerken en daarmee de afsluiting van de zeearmen, zitten deze vogelsoorten namelijk in de knel. Die afsluiting leidde tot het verdwijnen van de dynamiek in de Delta: er ontstaan sindsdien geen natuurlijke nieuwe en dus kale of nauwelijks begroeide zandplaten meer. Kunstmatige eilanden, zoals deze door Natuumonumenten beheerde Scheelhoekeilanden, moeten een oplossing bieden.
Grote sterns
De grote sterns nestelen op het zogeheten klein duineiland. Natuurmonumenten zorgt er op dit eiland voor dat de vegetatie laag blijft en struiken geen kans krijgen. De lage vegetatie maar vooral ook de rust maakt het eiland ideaal voor de sterns. Grote sterns zijn vooral in de broedtijd heel gevoelig voor verstoring. Op het klein duineiland broeden ook kokmeeuwen en 150 paar zwartkopmeeuwen (in Nederland met totaal ongeveer 1200 broedpaar niet direct algemeen). Strandplevieren, dwergsterns en kleine plevieren broeden uitsluitend op kaal zand of schelpenbodem. Zij zitten op het groot duineiland dat elke winter door Natuurmonumenten wordt geploegd om begroeiing te voorkomen. Ook scholekster en kluten brengen op dit eiland jongen groot. Verspreid over de vijf eilanden broeden nog tal van minder zeldzame soorten zoals brandganzen en kokmeeuwen.
De grote sterns nestelen op het zogeheten klein duineiland. Natuurmonumenten zorgt er op dit eiland voor dat de vegetatie laag blijft en struiken geen kans krijgen. De lage vegetatie maar vooral ook de rust maakt het eiland ideaal voor de sterns. Grote sterns zijn vooral in de broedtijd heel gevoelig voor verstoring. Op het klein duineiland broeden ook kokmeeuwen en 150 paar zwartkopmeeuwen (in Nederland met totaal ongeveer 1200 broedpaar niet direct algemeen). Strandplevieren, dwergsterns en kleine plevieren broeden uitsluitend op kaal zand of schelpenbodem. Zij zitten op het groot duineiland dat elke winter door Natuurmonumenten wordt geploegd om begroeiing te voorkomen. Ook scholekster en kluten brengen op dit eiland jongen groot. Verspreid over de vijf eilanden broeden nog tal van minder zeldzame soorten zoals brandganzen en kokmeeuwen.
Deltanatuur
Hoewel Natuurmonumenten uiterst verheugd is met de komst van de grote sterns, ziet ze kunstmatige eilanden en andere gemaakte broedgelegenheden toch niet als uiteindelijke en duurzame oplossing. Om de grote sterns, kleine plevieren, strandplevieren en andere vogels van een ‘onrustig’ milieu blijvend een goede broedplek te bieden, moet –uiteraard met behoud van de veiligheid- de dynamiek terugkomen in de delta.
Daar wordt gelukkig ook hard aan gewerkt. In het kader van het project ‘Deltanatuur’ wordt er de komende jaren 3000 hectares nieuwe, deels brakke en zoute, natuur aangelegd in de Delta. Zo wil de Stuurgroep Deltanatuur (waarin onder anderen provincie, gemeenten, waterschap en natuurorganisaties) vlakbij de Plaat van Scheelhoek zoute getijde-natuur realiseren, in de Bos- en de Kroningspolder en de Zuiderdieppolder aan de noordrand van Flakkee. Bij de sluis bij Stellingdam wordt in de toekomst naar verwachting zeewater ingelaten. De polders komen zo – net als vroeger - onder invloed van de getijden te staan en zulen veranderen in een waterrijk, veranderlijk gebied waar sterns, plevieren en visdiefjes zich thuisvoelen
Hoewel Natuurmonumenten uiterst verheugd is met de komst van de grote sterns, ziet ze kunstmatige eilanden en andere gemaakte broedgelegenheden toch niet als uiteindelijke en duurzame oplossing. Om de grote sterns, kleine plevieren, strandplevieren en andere vogels van een ‘onrustig’ milieu blijvend een goede broedplek te bieden, moet –uiteraard met behoud van de veiligheid- de dynamiek terugkomen in de delta.
Daar wordt gelukkig ook hard aan gewerkt. In het kader van het project ‘Deltanatuur’ wordt er de komende jaren 3000 hectares nieuwe, deels brakke en zoute, natuur aangelegd in de Delta. Zo wil de Stuurgroep Deltanatuur (waarin onder anderen provincie, gemeenten, waterschap en natuurorganisaties) vlakbij de Plaat van Scheelhoek zoute getijde-natuur realiseren, in de Bos- en de Kroningspolder en de Zuiderdieppolder aan de noordrand van Flakkee. Bij de sluis bij Stellingdam wordt in de toekomst naar verwachting zeewater ingelaten. De polders komen zo – net als vroeger - onder invloed van de getijden te staan en zulen veranderen in een waterrijk, veranderlijk gebied waar sterns, plevieren en visdiefjes zich thuisvoelen