Toerisme verdient beter
Toerisme is de grootste en snelst groeiende economische sector, maar prijkt nauwelijks op de beleids- en onderzoeksagenda. Die onderbelichting van toerisme geldt zowel in Nederland als in Europa en wereldwijd. We gaan allemaal graag op vakantie en trekken er regelmatig weekendjes op uit, maar weten weinig van de karakteristieken, kengetallen en problemen van de toeristische sector. Er is behoefte aan meer onderzoek en beleid op het gebied van toerisme, met als insteek duurzame ontwikkeling.
Alleen duurzame toerisme biedt perspectieven voor een lange, gezonde levensduur van deze sector. Dat stelt de Raad voor Ruimtelijk, Milieu- en Natuuronderzoek (RMNO) in zijn advies Duurzame Ontwikkeling van toerisme, dat dinsdag 4 april 2006 werd aangeboden aan minister Sybilla Dekker (VROM) en Guido van Woerkom, hoofddirecteur ANWB.
Toerisme dubbel niet duurzaam
De RMNO signaleert een groot gebrek aan kennis, vooral als we kijken naar de volume- en milieuproblemen die toerisme met zich meebrengt. We reizen met z'n allen steeds meer en steeds verder. Die trend zal in de toekomst doorzetten. Als gevolg daarvan ontstaan grote volumeproblemen op het gebied van transport, met name bij piekbelastingen. Verontrustend zijn de gevolgen voor het milieu. Enerzijds door het vele vervoer, maar meer nog doordat de natuur vaak het 'product' is dat de toerist krijgt aangeboden. Bijzondere plekken en bezienswaardigheden zijn door hun 'unique selling propositions' vaak een gevaar voor zichzelf. Kunnen onze kleinkinderen nog van dezelfde locatie genieten? Daarnaast houdt de sector geen rekening met het beginsel van duurzame ontwikkeling 'people, planet, profit'. Toerisme is daardoor dubbel NIET duurzaam.
Kennis en integraal beleid nodig
Om hierin verandering te kunnen brengen, is veel kennisontwikkeling nodig. Ook bewustwording is een belangrijke voorwaarde voor succes. Gericht integraal beleid ter bevordering van duurzaam toerisme kan niet ontbreken. Maar de sleutelrol is weggelegd voor aanbieders en consument. Toerisme is immers sterk vraaggestuurd: de sector biedt aan wat de consument vraagt. Duurzaam toerisme is het slachtoffer van het samenspel tussen aanbieder en consument. Hier ligt de grote uitdaging voor de sector. Voor reisorganisaties is duurzaam toerisme wel degelijk een issue. Zij denken er over na en ontwikkelen theorieën. De slag naar toepassing in de praktijk kunnen zij echter maar moeilijk maken. Daarom volgt na de officiële aanbieding van het RMNO-advies een kort symposium over de vertaalslag van onderzoek naar praktijk.
Meer aandacht, geen prioriteit
De VROM-raad doet tijdens de RMNO-bijeenkomst vast een boekje open over het advies 'Groeten uit Holland' (over vrije tijd, toerisme en ruimtelijke kwaliteit), dat later in 2006 zal verschijnen. Ook binnen de departementen VROM, LNV en EZ groeit de belangstelling voor toerisme. Toerisme krijgt echter voorlopig nog geen hoge prioriteit,ook niet op de Europese duurzaamheidsagenda. Dat is jammer, vindt de RMNO. 'Toerisme verdient beter', stelt RMNO-voorzitter Roel in 't Veld. Hij maakt zich grote zorgen over de ontwikkeling van toerisme in de toekomst. Het is de hoogste tijd om een andere weg in te slaan.