U bekijkt nu een bericht uit het archief van FlakkeeNieuws van 2007 en ouder.

Sommelsdijk - Het kost wat moeite om de deur van de grafkelder van de familie Van Aerssen te openen. Langzaam gaat de zware deur van het slot. Een kleine stenen trap leidt naar een ruimte van twee bij twee meter. Daar staat de kist waarin de stoffelijke resten van achttien Van Aerssens zijn opgeborgen. Door een glazen venster in de kist zijn de rommelig gesorteerde resten zichtbaar.

 

Door Roeland van Mourik 

Achter de hervormde kerk van Sommelsdijk bevindt zich het graf van de familie die voor Sommelsdijk en voor heel Nederland zo belangrijk is geweest. De grafkelder is het laatste station van de historische wandeling die zaterdag 27 mei 2006 wordt gehouden. Rondleider A. Moelijker vindt dit station niet bepaald de waardigste halte van de historische wandeling. ,,Dat zo’n belangrijke familie op zo’n oneerbiedwaardige wijze een laatste rustplaats heeft gekregen is onbegrijpelijk,’’ zegt Moelijker terwijl hij bij de kist van de familie Van Aerssen staat.

Meer allure
In vroeger tijden was de laatste rustplaats van de familie Van Aerssen van meer allure. Stamvader François van Aerssen koos ervoor om een familiegraf te laten maken in het koor van de hervormde kerk van Sommelsdijk. Boven het familiegraf werd een prachtige praaltombe geplaatst.
Op de praaltombe was met vergulde letters geschreven: ‘De Hoog Edele wel geboore Heere, mijn Heer François Baron van Aerssen, heere van Sommelsdijk, St. Adolfsland, dat men noemt Oeltgensplaat en den Bommel, de vrijheere van Spijck, voor een derde Eijgenaar in de Geoctroijeerde Societeijt van Suriname, Rivieren en Districten van dien, mitsgaders Vice-admiraal van Holland ende Westvriesland, etc, etc. geboore den 24e junij 1668: gestorven in ’s Gravenhage op dinsdag den 19e julij 1740, begraven in Sommelsdijk op donderdag den 27e dito.’

In de buitenlucht
In 1782 werd in de zuidelijke koormuur een nieuwe ingang tot de grafkelder gemaakt. De deur aan de buitenzijde van het kerkgebouw wordt hierbij omgeven door een hardstenen omlijsting. Boven de deur staat: ‘Memento Mori’ (Gedenk te sterven), daarboven ‘Anno 1782’ met het wapenschild met als schildhouders een leeuw en een griffioen. Het geheel wordt ‘be-kroond’ door een stenen doodshoofd.. Deze entree is nu nog steeds aanwezig, maar nu niet meer in de koormuur.
Want die koormuur verging bij een felle brand die op 23 september 1799 in de kerk woedde. Ook de praaltombe ging daarbij verloren. Na de brand werd het koor van de kerk niet her-bouwd, de entree van de grafkelder kwam daardoor in de buitenlucht te staan.
De grafkelder was voor iedereen toegankelijk en het gevolg daarvan was grafschennis. De kisten waren van de binnenzijde voorzien van lood en op de bovenzijde was een koperen plaat met inscriptie aangebracht. Dit koper en het lood werd door onverlaten van de kisten verwijderd om te verkopen als oud-ijzer. In 1849 werd de ingang dichtgemetseld, maar toen was het kwaad als geschied.

Eenzaam en verlaten
Ds. J. Craandijk bezocht in 1878 deze plek en schreef er onder andere over: ,,(…)een verwilderd metselwerk, over welks hardstenen stijlen de knoestige takken van een vlierboom zich heenbuigen, terwijl een roestig, scheefgezakt ijzeren hek den toegang tot deze puinhoop niet meer afsluit. (…) ’t Is een vreemd en aangrijpend plekje – midden onder de woningen, die er in engen kring omheen zijn geschaard, midden in een levendig en bloeijend dorp, zoo eenzaam en verlaten, (…) Daar is een ernst en plechtigheid in deze geheimzinnige, afgesloten ruimte, die een diepen indruk maakt (…).’’

Uniek bouwwerk
Vanaf het bezoek van ds. Craandijk maken we een sprong in de geschiedenis. Kort na de tweede wereldoorlog was de kelder wederom in verval geraakt. Men wilde de kelder zelfs dichtgooien, maar hier wist de heer A. J. Kruider een stokje voor te steken. Hij kwam in aanraking met Frederik Oudschans Dentz, auteur van een boek over Cornelis van Aerssen van Sommelsdijck, gouverneur van Suriname.
Oudschans Dentz gaf het voornemen om de kelder dicht te gooien door aan de heer François, baron van Aerssen Beijeren Voshol, de vader van mr. Marnix, baron van Aerssen Beijeren van Voshol, die de historische wandeling officieel zal openen. Deze baron is geen directe afstammeling van François van Aerssen, maar stelt toch geld beschikbaar om de grafkelder op te laten knappen.
In 2002 besluit het gemeentebestuur de kelder opnieuw te restaureren. Het gewelf wordt opnieuw gepleisterd en het hekwerk in oude luister hersteld. Hiermee is een uniek bouwwerk op een even uniek plekje voor langere tijd behouden.

Bewonderen
Op zaterdag 27 mei 2006 is het geheel te bewonderen tijdens de historische wandeling. Ook kan een blik in de kelder geworpen worden. Om 10:00 uur start de historische wandeling onder de toren van de hervormde kerk van Sommelsdijk. Daarna start er ieder heel en half uur een nieuwe wandeling. Bijdrage is twee euro, die ten goede zal komen aan de opbrengst van de gemeentedag van de hervormde gemeente Sommelsdijk, die tegelijkertijd met de historische wandeling rondom de hervormde kerk wordt gehouden.

Meer nieuws van Goeree-Overflakkee: