Herstel getij, energiecentrale, sluis en nieuwe natuur
De gemeenten, de provincies en ondernemers rondom de Grevelingen willen, samen met het Rijk, een ingrijpende modernisering van de Brouwersdam uitvoeren. Het aanbod deden zij aan staatssecretaris Tineke Huizinga (Verkeer en Waterstaat).
De initiatiefnemers hebben zich verenigd in de nieuwe Alliantie Grevelingen. Zij willen een impuls geven aan de regionale economie en aan duurzame ontwikkeling van de Grevelingen en de omliggende eilanden.De Brouwersdam is in 1971 voltooid. Het is de laatste volledig gesloten dam die in het kader van de Deltawerken is aangelegd. Door de afsluiting verdween de doorstroming vrijwel volledig uit deze voormalige zeearm, waardoor de natuurlijke processen ernstig zijn verstoord. Het opvallendste deel van het plan is om in de dam, die acht kilometer lang is, een doorlaatopening te maken van ongeveer 200 meter. Tegelijk wordt daarin een energiecentrale gebouwd die gebruik maakt van het in- en uitstromende Noordzeewater. Dankzij de doorlaatopening zal de werking van eb en vloed weer kunnen doordringen in het Grevelingenmeer. Het verschil tussen de hoogste en de laagste waterstand (het getijslag) wordt waarschijnlijk 50 cm. Bij zwaar weer kan de doorlaatopening worden afgesloten.
De Alliantie Grevelingen
De nieuwe Alliantie Grevelingen bestaat uit de provincies Zeeland en Zuid-Holland en de gemeenten Schouwen-Duiveland, Goedereede, Middelharnis, Dirksland en Oostflakkee. Samen vormen deze provincies en gemeenten het Natuur- en Recreatieschap de Grevelingen. Tot de Alliantie behoren verder Staatsbosbeheer, het Zeeuwse energiebedrijf Delta NV en de recreatieonderneming Duurzame Jachthaven van de Toekomst BV.
Voordelta
In het zuidelijke deel van de dam wil de Alliantie een sluis in de Brouwersdam. Hierdoor kan de recreatievaart rechtstreeks vanaf de Noordzee op het meer komen en hoeft niet meer om te varen via de dertig km verder gelegen sluis van Bruinisse. De tien jachthavens aan de oevers van de Grevelingen krijgen zo een korte verbinding met de Noordzee. De sluis is daarmee van belang voor watersport in de hele Zuidwestelijke Delta want hij leidt tot een uitbreiding van de vaarroutes. Een nieuwe jachthaven is mogelijk ten zuiden van de Kabbelaarsbank, in combinatie met een complex van drijvende vakantiewoningen en vrijetijdsvoorzieningen. Door deze aanpassingen wordt de Brouwersdam het centrum van het grote natuur- en recreatiegebied dat bestaat uit de Grevelingen en de ondiepe wateren en zandplaten van de Voordelta.
Economie
De Alliantie schrijft aan de staatssecretaris dat er veel redenen zijn voor deze aanpassingen aan de Brouwersdam. Ten eerste komt een einde aan de achteruitgang van de waterkwaliteit in het meer die is ontstaan doordat er nu vrijwel geen doorstroming is. Ten tweede levert de energiecentrale volledig duurzame, klimaatneutrale elektriciteit. Zij vergroot ook de technische kennis van Nederland op dit gebied en dat is interessant voor de export. (Het gaat om een nieuw ontwerp dat energie kan opwekken op plaatsen waar nauwelijks verval van water is.)
Het plan versterkt de regionale economie, onder meer doordat de jachthavens beter bereikbaar worden. Door getijdewerking van het water ontstaat 1400 ha nieuwe natte natuur. Bovendien blijkt uit ervaring in Bretagne, waar een veertig jaar oude getijdecentrale ligt, dat zo'n installatie grote aantallen bezoekers trekt.
Ten slotte is het zo dat bij calamiteiten het water van de Rijn en de Maas met behulp van de turbines van de getijdecentrale sneller naar de Noordzee kan worden afgevoerd.
Investeringen
De reconstructie van de Brouwersdam zal investeringen vragen van zo'n 500 miljoen euro. Deze moeten door verschillende overheden en ondernemingen worden opgebracht. Een eerste verkenning van Rijkswaterstaat heeft in januari 2009 al aangetoond dat de aanpassingen mogelijk zijn. De volgende stap is het uitvoeren van een gedetailleerde 'planstudie'. Daarin komen alle recreatieve, economische en milieubelangen op regionale en lokale schaal aan de orde. Die studie duurt drie jaar. De Alliantie stelt de staatssecretaris voor die studie gezamenlijk met het Rijk uit te voeren. De provincies en gemeenten zijn bereid daarvoor samen 0,9 miljoen euro op tafel te leggen. Van het Rijk wordt een bijdrage van 0,6 miljoen euro gevraagd.
Donderdag 18 juni 2009