Nu op de radio: Ons Eiland, Altijd Dichtbij

Verzet tegen hoge recreatieve toren Brouwersdam

-Ingezonden stuk- Groenservice Zuid-Holland (GZH) heeft een voorlopig ontwerp voor het Inspiratiecentrum Grevelingen bij de gemeente Goedereede ingediend. Dit voorlopig ontwerp vormt de basis voor de uitgebreide procedure Wabo, waarvoor al voorbereidende stappen worden gezet.

Het gebouw, dat gerealiseerd wordt op de Kabbelaarsbank en als landmark moet gaan functioneren met een hoge attractieve belevingswaarde, kent ondermeer de volgende functies: expositieruimte, onderwatercafé, auditoriumfilmzaal, uitzichtplatform, speel- en klimpaleis, onderscheidende horeca, souvenirshop. De vereniging van eigenaars en bestaande ondernemers zijn uitdrukkelijk van mening dat de genoemde functies volkomen overbodig zijn en verwijst naar het huidige inmiddels gesloten informatiecentrum op de punt, dat door geen "hond" werd bezocht.

Achtergrond
Het ontwerpen van het Inspiratiecentrum is aanbesteed door het Natuur- en Recreatieschap de Grevelingen. Architectenbureau Paul de Ruiter verzorgt het ontwerp. Het ontwikkelen van het inhoudelijk en commercieel concept is in 2011 aanbesteed aan Kranendonk Experience Company. Het totale budget bedrag € 3,2 miljoen, waarvan € 2 miljoen bestemd is voor het gebouw, € 0,5 miljoen voor de inrichting en € 0,7 miljoen voor de plan- en projectkosten. De vereniging is van mening dat het uitgeven van financiën aan dergelijke praktijken grenst aan wanbeleid. Gelet op de huidige onzekerheid omtrent Europa en het voortbestaan van de Euro met een terughoudend overheidsbeleid lijkt het voor de hand te liggen overheidsgelden ook efficiënt en effectief in te zetten voor recreatiedoeleinden van essentieel belang en niet voor ambtelijke hobby's.

Economische aspecten
Het Inspiratiecentrum is één van de projecten die genoemd is in het uitvoeringsprogramma van de Economische Visie. Dit project zou een welkome aanvulling zijn op de bestaande voorzieningen. Het Inspiratiecentrum gaat immers fungeren als elk-weer-voorziening. Er is volgens de vereniging van eigenaars kennelijk wederom sprake van een het uiteen lopen van de visie van de papieren bestuurders en de praktijk. De huidige economische ontwikkelingen worden volledig buiten beschouwing gelaten. Er is sprake van een ernstige vorm van onverantwoord bestuur in Goedereede. Er is geen deugdelijke business case en de financiële onderbouwing is niet aanwezig. Men laat het aan nog aan te trekken zelfstandige ondernemers over om activiteiten voor eigen rekening en risico te gaan ontplooien. De behoefte is niet geïnventariseerd en de continuïteit ontbreekt.

Ruimtelijke aspecten
Het creëren van een landmark langs de Brouwersdam tussen - nota bene - twee Natura 2000 gebieden is ruimtelijk natuurlijk geen gewenste ontwikkeling en sluit zeker niet aan bij de diverse ruimtelijke visies voor de Brouwersdam. De vereniging van eigenaars en bestaande ondernemers wensen het inspiratiecentrum niet als buurman, en wordt in dit standpunt gesteund door zeven grote natuurorganisaties. De ontwikkeling past ook niet in het geldende bestemmingsplan. Er is zelfs niet duidelijk of een ontheffing van de provinciale Verordening Ruimte nodig is. Aan de hand van het voorlopig ontwerp zal moeten worden vastgesteld of de ontwikkeling gezien moet worden als een vorm van intensieve dagrecreatie', waar een ontheffing voor nodig is of dat er sprake is van kleinschalige bebouwing voor recreatie', die rechtstreeks in de verordening is toegestaan. Verder is het gebouw gelegen in de primaire waterkering. Wettelijk gezien mag hierin niet gebouwd worden echter door de nieuwe Spoedwet Wro is het mogelijk ontheffing hiervoor te verlenen. De ontheffingsaanvraag wordt door Rijkswaterstaat in behandeling genomen. De vraag rijst of Rijkswaterstaat nu het een ambtelijk initiatief betreft het zelfde reageert als bij het initiatief van een gewone burger, die over het algemeen niet op medewerking van Rijkswaterstaat behoeft te rekenen.

Duurzaamheidsaspecten
Bij het inspiratiecentrum is de Trias duurzaamheidoptiek het uitgangspunt. Voor het
energievraagstuk gaat het om drie stappen: gebruik zo min mogelijk energie, gebruik duurzame energie en gebruik zo min mogelijk energie van bronnen die op kunnen raken. Bij de materiaalkeuze speelt de toepassing van hernieuwbare materialen een belangrijke rol. De materialen zijn gelet op de toepassing in het uitermate agressieve zeeklimaat volkomen ongeschikt. Het ontwerp is dan ook in strijd met het vigerende bouwbesluit in de gemeente Goedereede. Het centrum dat geheel uit de huurinkomsten van particuliere ondernemers moet worden bekostigd zal ten onder gaan aan leegstand en achterstallig onderhoud.

Middelen/risico's
De gemeente Goedereede stelt uitdrukkelijk dat zij geen middelen ter beschikking zal stellen voor instandhouding in de toekomst. Volgens de gemeente is er geen sprake van verspilling van overheidsgelden en geen sprake van risico's. De gemeente gelooft waarschijnlijk ook nog in St Nicolaas. Gelet op het vorenstaande is er sprake van grove blunders aan de zijde van de gemeente.

Aanpak
De gemeente Goedereede zal naar aanleiding van het voorlopig ontwerp een ruimtelijke onderbouwing opstellen en, indien nodig, een verzoek om ontheffing van de Verordening Ruimte aanvragen. Verder zal, nadat de spoedwet Wro in werking is getreden, een ontheffing van de Barro voor het bouwen in de waterkering worden aangevraagd. De vereniging van eigenaars en bestaande ondernemers zullen zich tegen de bovengeschetste ruimtelijke ontwikkeling tot het uiterste verzetten en steun zoeken bij de talrijke gelijkgezinde belanghebbenden en organisaties van belanghebbenden. De vraag rijst of de gemeente Goedereede in deze tijden niets beters te doen heeft dan het natuurlandschap aan de |Brouwersdam te verzieken en beter bestaande voorzieningen en ondernemers zou moeten benutten en ondersteunen.

Overige belanghebbenden
Zeven natuur- en landschap organisaties zijn echter buitengewoon kritisch over de plannen voor dit 26 meterhoge, futuristische bouwwerk dat het Grevelingenschap op de Kabbelaarsbank, midden op de Brouwersdam, wil neerzetten.

Landschap
"Wie nu vanuit de regio Rotterdam over de Haringvlietsluizen naar het zuiden gaat, rijdt een uniek en open kustlandschap in", zegt Bjørn van den Boom van Natuurmonumenten: "Tot op Walcheren kom je nauwelijks opgaande bebouwing tegen, alleen hier en daar een kerktoren, vuurtoren of windmolen. De enige uitzondering daarop is het iconische Topshuis op Neeltje Jans. Voor veel mensen is het steeds weer een belevenis om de leegte en de ruimte van de delta tegemoet te rijden. Daarmee heeft de regio echt goud in handen. Wij maken ons hard voor het behoud van dat unieke landschap. Dit inspiratiecentrum vormt een enorme dissonant dat van grote afstand zichtbaar zal zijn."

Kritiek
Zeven natuur- en landschapsorganisaties (Natuur- en Vogelwacht Schouwen-Duiveland, Natuur- en Landschapsbescherming Goeree Overflakkee, Stichting Duinbehoud, Vogelbescherming Nederland, ZMf, Zuid-Hollandse Milieufederatie en Natuurmonumenten) hebben bezwaar tegen de huidige plannen voor het inspiratiecentrum. Niet omdat zij tegen recreatieve ontwikkelingen op de Brouwersdam zijn, maar omdat ze willen dat die ontwikkeling zorgvuldig landschappelijk wordt ingepast, met behoud van de waardevolle kenmerken van het huidige kustlandschap. Bjørn van den Boom: "Wij vinden het prima dat de Brouwersdam een stevige recreatieve functie heeft en dat die nog verder ontwikkeld wordt, maar dan wel in balans met het open landschap en niet ten koste daarvan."

Verspilling van gemeenschapsgeld
Gert-Jan Buth, secretaris van de Natuur- en Vogelwacht Schouwen-Duiveland, vraagt zich af of deze plannen überhaupt wel kans van slagen hebben: "De plannen voor dit 26 meter hoge inspiratiecentrum zijn te ver doorgeschoten. Er is volop ruimte voor een informatie- en uitkijkcentrum in de gebouwen die nu al leegstaan bij Port Zelande. En waar denkt het Grevelingenschap de beoogde 100.000 extra bezoekers per jaar vandaan te halen? Het huidige bezoekerscentrum op de Punt heeft toch niet voor niets zijn deuren moeten sluiten? Hier worden miljoenen euro's gemeenschapsgeld gebruikt om te bouwen voor de leegstand."

Doorgeschoten proces
De natuur- en landschapsorganisaties horen ook van bewoners op Schouwen en Goeree veel kritische geluiden over de plannen voor deze 'recreatieflat'. Gert-Jan Buth: "In ieder geval heeft het huidige plan iets megalomaans: het Grevelingenschap wil het gebouw gewoon komend jaar neerzetten zonder dat ze daarover écht met de streek heeft gesproken". 'Dat moet anders', vinden de natuur- en landschapsorganisaties.

Het heeft er alle schijn van dat hier andere belangen spelen dan die van de beoogde doelgroep, de lokale gemeenschap en ondernemers. De gemeente Goedereede heeft haar huiswerk niet goed gedaan.