Ondernemers, onderwijs en overheid promoten mooi arbeidsperspectief

Officieel heet het dat Nederland van het gas af gaat. Maar juist als aardgas niet langer als grondstof voor de warmtewinning wordt gebruikt, is hier meer werk dan ooit te doen.

Door: Edwin Wendt

“We gaan van het aardgas af. Maar de goede infrastructuur die in Nederland ligt, gaat waarschijnlijk op een andere manier worden toegepast.” Albert van der Molen werkt bij Stedin, netbeheerder voor elektriciteit en gas. Op de bijeenkomst Installatiebranche & Onderwijs, gehouden bij RGO Middelharnis, gaf hij aan dat het vinden van personeel de grootste zorg in de nabije toekomst is. “Op dit moment moeten wij mensen opleiden in onze eigen bedrijfsschool. Het zou beter zijn als de studenten in het regulier onderwijs een beter beeld krijgen van de mogelijkheden die er zijn. Als er één tak is waar je tot aan je pensioen werk kunt vinden, is dat het gas. Er zijn twee smaken: we gaan óf naar duurzaam gas óf het gasnet moet op de meeste plekken worden verwijderd. Dat laatste zou een nog veel grotere klus worden. Daar goed personeel voor vinden, is heel belangrijk. Dat personeel vinden we alleen als nú leerlingen bewust worden gemaakt dat hier toekomst in zit.”

Dat techniekonderwijs de toekomst heeft, weet Goeree-Overflakkee al langer. Niet voor niets zijn de acht profielen van de nieuwe beroepscampus - vanaf 1 januari 2021 in de nieuwbouw aan de Langeweg in Sommelsdijk - sterk georiënteerd op een baan in de praktijk. Met name het profiel ‘PIE’ (Produceren, Installeren en Energie) is sterk geënt op de energietransitie waar de maatschappij voor staat. Directeur vmbo Adrie Krielaart geeft aan dat de school zich in de afgelopen jaren sterk heeft ingezet  om alle profielen te behouden: "In Nederland zijn we een van de weinige scholen die zoveel profielen aanbieden."

Handen ineen
Pilot Stad aan ’t Haringvliet, waar een groep voorlopers zich met steun van de gemeente al enige tijd voorbereidt op een aardgasloze toekomst vanaf 2025, is ook voor de vmbo-leerlingen van de RGO een leerzame proeftuin. Om de leerlingen écht warm te maken voor een toekomst in met name de installatiebranche wordt gewerkt aan een vergaande samenwerking tussen de regionale scholengemeenschap RGO en het Techniek College in Rotterdam. Op Goeree-Overflakkee draaien de opleidingen Bouw en Metaal al steeds beter, een uitbreiding met elektro- en installatietechniek zou het plaatje compleet maken. Hiervoor slaan beide opleidingen de handen graag ineen.

“De bedoeling is met de opleiding in deze regio te starten in september 2021. Dat begint echter met leerlingen die zich moeten aanmelden,” zegt Bram Verwers van het Techniek College. Nu al wordt voorlichting gegeven op Goeree-Overflakkee en rijdt eens per jaar een bus vol geïnteresseerden naar de Rotterdamse regio voor een dag praktijkonderwijs en bezoek aan bedrijven. “Dat vinden ze leuk en het maakt ze enthousiast, merken we. Maar daarvoor hebben we dus ook bedrijven nodig die de leerlingen als het ware uit die school naar binnen trekken. Wij kunnen dat niet alleen. En zijn ze eenmaal binnen, dan moeten bedrijven die stagiairs ook de leuke projecten laten doen. Dat hoeft niet de hele tijd, maar het moet ze wel duidelijk zijn dat ze dankzij die energietransitie een heel mooie toekomst tegemoet kunnen gaan.”

Hot
Bij de provincie Zuid-Holland werkt Tineke Keuzenkamp. Toen zij in 2017 haar handtekening zette onder het convenant H2GO, de plannen om met groene waterstof en groene stroom de energietransitie gestalte geven, liep zij nog behoorlijk voor de muziek uit. “Nu waterstof ‘hot’ is, wordt het hoog tijd om het onderwijs en de installatiebranche te verbinden.” ‘Stad Aardgasvrij’ is een van de acht pilots, een andere is Energy Park Oude-Tonge, voor een fabriek waar waterstof wordt gemaakt. In Stellendam wordt gewerkt aan manieren om de viskotters te laten varen op waterstof. En dat is nog maar een greep. “Denk ook aan de waterstofbussen die gaan rijden op Goeree-Overflakkee.”

De overheid denkt goed mee en gedeputeerde Potjer van de provincie Zuid-Holland is zeer enthousiast. De zeven energieregio’s in de provincie werken samen hun plannen uit, Goeree-Overflakkee loopt voor in de groene stroomvoorziening, het onderwijs haakt aan en steeds meer bedrijven zetten hun deuren open voor leerlingen. Aan de bijeenkomst in Middelharnis deden Van Wijk Installaties uit Goedereede en Van Dorp Installaties uit Rotterdam mee. “Wij hebben veel jonge aanwas nodig,” zegt Martin van Wijk. “De aansluiting tussen ons bedrijf en de school is al redelijk goed, maar kan altijd worden verbeterd. Leerlingen en stagiairs moeten het naar hun zin hebben. Na de stage bieden wij baangarantie.” Wanneer is een stagiair geschikt? “Hij moet graag met zijn handen werken en een gemotiveerde teamplayer zijn.”

Wethouder Thea Both, bij de gemeente Goeree-Overflakkee verantwoordelijk voor onder andere energietransitie en innovatie, gaf op de bijeenkomst aan dat dit eiland de ingrediënten in huis heeft om daar invulling aan te geven. “Het is heel goed dat onderwijs, bedrijfsleven en overheid op dit moment al hun plannen maken. Als we te lang op elkaar gaan wachten, zijn we te laat. Een opleiding gaat altijd vooraf aan het toepassen in de praktijk. Het onderwijs kan dat niet alleen. Daarbij is heel nadrukkelijk ook de branche nodig. Heel hard nodig zelfs.” Een specifiek aandachtspunt van de wethouder: “Het is nog wel erg een mannenwereld. Ook meisjes moeten hiervoor enthousiast worden gemaakt. Die energietransitie is nieuw, het is de toekomst. Ik hoop dat veel jongeren er enthousiast voor worden.”