Werkomstandigheden in geestelijke gezondheidszorg schieten nog tekort
Meer dan de helft van de gecontroleerde instellingen in de geestelijke gezondheidszorg spant zich nog niet voldoende in om werknemers te beschermen tegen agressie en geweld van cliënten. Op afdelingen waar sprake is van lichamelijke belasting van het personeel, wordt te weinig gedaan om schade aan de gezondheid te voorkomen. Hoewel de werkdruk in de sector blijkt mee te vallen, verdient ook dit onderwerp meer aandacht van werkgevers.
Dit concludeert de Arbeidsinspectie in het rapport Geestelijke Gezondheidszorg 2004. Het rapport bevat de resultaten van inspecties bij ruim negentig instellingen. In totaal werden van deze instellingen 414 locaties bezocht. De onderzoeken vonden plaats met het oog op de hoge arbeidsrisico’s waarmee werknemers hier te maken hebben. Het gaat om lichamelijke en geestelijke belasting, agressie en geweld. In de sector werken ongeveer 60.000 mensen.
De risico’s waren voor sociale partners aanleiding begin 2001 een convenant af te sluiten om de arbeidsomstandigheden in de geestelijke gezondheidszorg te verbeteren. De overeenkomst liep tot halverwege 2004. In het kader van dit convenant zijn onder meer hulpmiddelen ontwikkeld om de lichamelijke belasting van werknemers te meten en overbelasting aan te pakken.
Uit het onderzoek van de Arbeidsinspectie komt naar voren dat bijna alle instellingen een verplichte risico-inventarisatie en -evaluatie hebben. Hierin moet de werkgever arborisico’s in kaart brengen en aangeven wat eraan wordt gedaan. Het hebben van zo’n inventarisatie en evaluatie blijkt in de geestelijke gezondheidszorg geen garantie voor een goede aanpak van risico’s op het werk.
Zo stelde de Arbeidsinspectie in 240 gevallen vast dat het beleid tegen agressie en geweld niet aan de Arbowet voldeed. Wettelijke regels om een te hoge werkdruk tegen te gaan zijn 59 maal overtreden. In alle situaties waar sprake was van psycho-geriatrische verpleging, zijn overtredingen aangetroffen van de regels voor lichamelijke belasting. Hulpmiddelen bij het tillen werden vaak niet gebruikt of ontbraken totaal. Zorgwekkend, aldus de Arbeidsinspectie, temeer daar onderzoek enkele jaren geleden uitwees dat 60 procent van de verpleegkundigen op dit soort afdelingen met rugklachten kampt.
In totaal zijn 552 overtredingen geconstateerd. De Arbeidsinspectie blijft controleren tot alle tekortkomingen zijn weggenomen. Ook vindt hierover overleg plaats met vertegenwoordigers van sociale partners, met het ministerie van VWS en met de Inspectie Gezondheidszorg.