'Niet concrete' notitie energietransitie ondanks twijfel aangenomen

De gemeenteraad van Goeree-Overflakkee heeft donderdag 15 mei 2025 bijna unaniem opdracht gegeven voor de ontwikkeling van een toekomstplan voor de energietransitie.

Door Linda van der Klooster

De aarde warmt op, en dat heeft ingrijpende gevolgen voor mens, natuur en economie. Om de opwarming te beperken en verdere klimaatverandering tegen te gaan, moet de uitstoot van broeikasgassen drastisch omlaag. Dat betekent onder andere: afscheid nemen van fossiele brandstoffen als steenkool, aardgas en olie en overstappen op duurzame energiebronnen als zon, wind en water. Deze overstap wordt ook wel de energietransitie genoemd.

Technisch verhaal
In 2019 sloten de Nederlandse overheid, bedrijven en maatschappelijke organisaties het klimaatakkoord met afspraken om de CO₂-uitstoot fors terug te dringen. Nederland wil in 2050 klimaatneutraal zijn. Zo kunnen broeikasgassen uiteindelijk verminderen. De energietransitie klinkt als een technisch verhaal, maar het gaat iedereen aan, omdat het gaat over hoe we wonen, reizen, produceren en consumeren. In 2015 is er in Parijs een soortgelijk akkoord gesloten, ondertekend door 195 landen.

De gemeente heeft zich ten doel gesteld om al in 2030 energieneutraal te zijn, twintig jaar vóór het nationale doel. Daarmee behoort Goeree-Overflakkee tot de voorlopers in Nederland. Een sprekend voorbeeld is Stad aan ’t Haringvliet, dat landelijk bekend is geworden met het project Stad Aardgasvrij. In dit dorp wordt gewerkt aan een overstap van aardgas naar duurzame waterstof voor het verwarmen van woningen.

Windmolens, zonneparken en innovatieve projecten moeten ervoor zorgen dat het eiland uiteindelijk alle benodigde energie zelf kan opwekken om alle huishoudens en bedrijven van groene stroom te voorzien en in Oude-Tonge is vorig jaar een tankstation geopend met waterstof als brandstof. Dat combineert de praktische voordelen van benzine tanken met de duurzaamheidsvoordelen van elektrisch rijden. Bij het tankstation in Oude-Tonge staat ook een elektrolyse-installatie om de waterstof te maken.

Ideeën
In de Energievisie worden ideeën beschreven om energie en warmte duurzamer op te wekken en zo problemen met energievoorziening voor te zijn. Het elektriciteitsnet op het eiland raakt steeds voller, wat nieuwe aansluitingen vertraagt. Netbeheerder Stedin werkt aan uitbreiding, maar dit vraagt tijd en samenwerking. Daarnaast blijft de overgang naar aardgasvrije woningen ook op Goeree-Overflakkee een grote opgave, vooral in oudere dorpen en buurten.

De plannen zijn weergegeven in een Startnotitie die in april aan de gemeenteraad werd gepresenteerd. De raad heeft nu gestemd om de in de startnotitie genoemde plannen uit te gaan werken. In de Startnotitie staat dat de gemeente de samenhang in het energiesysteem wil balanceren. Ook wordt er anders gekeken naar samenwerking en is er ruimte voor initiatief. De gemeente wil vooral focussen op maatschappelijke doelstellingen, in plaats van op de techniek.

'Wollig taalgebruik'
De fractie VKGO had de week ervoor lang over het voorstel vergaderd, voor men het eens was, zo meldde Ellen Nijssen. Wel werd de startnotitie door de partij unaniem slecht leesbaar gevonden. “Erg ambtelijk, veel herhaling, wollig taalgebruik en niet concreet.” De fractie had veel vragen over met name de uitvoerbaarheid van het plan.

Wethouder Petra ’t Hoen verklaarde dat het inderdaad een lastig onderwerp is. “Persoonlijk vind ik het ook een ingewikkeld onderwerp. Maar het mooie of ook het lastige van die energietransitie is dat het iets is waar de gemeenten de opdracht voor hebben gekregen. We moeten het dus doen.” De wethouder noemt de startnotitie het beginpunt. “Hierna komen uitwerkingen. En in die uitwerkingen wil ik ook zelf veel oog hebben voor dat eigenaarschap, betaalbaarheid.”

Veerkracht
De gemeente ziet de overgang naar duurzamere alternatieven niet alleen als iets technisch, maar wil daarbij rekening houden met indirecte gevolgen voor de maatschappij, zoals de economische positie van Goeree-Overflakkee en de veerkracht van de energievoorziening in onzekere tijden, zoals oorlog, weersomstandigheden of andere calamiteiten. Ook wordt rekening gehouden met files op het stroomnet door een gebrek aan capaciteit in het elektriciteitsnet, de zogenaamde netcongestie.

Ellen Nijssen verklaarde namens haar fractie dat in hun optiek niets doen als gemeente geen optie is. “Wij zullen daarom ook voor de startnotitie stemmen. We zullen er daarbij ook op letten, dat de werkgroepen zich vooral concentreren op wat de gemeente en haar partners daadwerkelijk kunnen doen om de CO2-uitstoot terug te dringen en tegelijkertijd de levering van de benodigde stroom op het eiland te waarborgen. Want daar gaat het uiteindelijk om.”

Kwaal
Jan Zwerus van Groep Jan Zwerus wilde meer inzicht in de kosten van de energietransitie. “Hoe kunnen wij als raadsleden deze startnotitie beoordelen als wij geen enkel inzicht hebben in de kosten? Eén troost, want in Den Haag hebben ze helemaal geen benul van de kosten. Is dit soms een kwaal van de politiek?”

Zwerus noemde de kosten het grootste struikelblok van de energietransitie. “Hierdoor zullen veel bedrijven in de financiële problemen komen. Grote bedrijven als Shell, ASML en DSM dreigen Nederland hierdoor te verlaten. Net als de grote bedrijven zullen ook veel kleine bedrijven en veel burgers van ons eiland, naar de afgrond worden geholpen door 52 klimaat- en 96 milieuclubjes, die Nederland rijk is. Als ik de enige ben die tegenstemt, wat wel vaker gebeurt, dan zullen de burgers wanneer de energietransitie vastloopt over mij zeggen, die Zwerus was zo gek nog niet.”

Onderzoeksresultaten
Na stemming bleek de Startnotitie uiteindelijk met 28 tegen 1 stem te zijn aangenomen. De gemeenteadviseurs gaan nu de huidige stand van zaken onderzoeken om uiteindelijk, na analyse van de onderzoeksresultaten, de richting te bepalen. Die wordt dan in een nieuw document geschreven, inclusief een aanpak voor de komende jaren. De gemeenteraad wordt tijdens het traject op vaste momenten geïnformeerd over de voortgang en de uitkomsten van het onderzoek.

Tip de redactie
Heb je nieuws voor ons? Of het nu gaat om een leuk verhaal, een opmerkelijk bericht, iets dat speelt in de buurt of als je politie of andere hulpdiensten ergens ziet: laat het ons weten! Mail naar redactie@omroeparchipel.nl, bel naar 0187-682630 of stuur een WhatsAppje naar 0187-609512.

Zaterdag 17 mei 2025