Zompig land, aantrekkelijk voor vogels: boer Jan zet zich in voor natuur
Het lijkt beter te gaan met de weidevogels op Goeree-Overflakkee. Vooral op de kop van het eiland zijn dit voorjaar meer nesten gevonden dan vorig jaar. En dat komt volgens vogelliefhebbers vooral door het agrarisch natuurbeheer.
“Je ziet ze weer vliegen: de kievit, de tureluur, scholeksters en een setje grutto’s,” zegt Jan van der Linde lachend. Het zijn nog niet zoveel vogels als vroeger. Want toen kon hij als kind zijn vader nauwelijks verstaan bij het melken van de koeien zoveel vogels vlogen om hen heen. Maar het begin van verbetering is er, constateert de agrariër tevreden.
Van der Linde heeft een boerderij aan de Oostdijkseweg in Goedereede. Hij heeft schapen en vleeskoeien en zet zich al jaren in voor natuurbeheer. Voorheen bleef dat beperkt tot om de vogelnesten heen maaien op het koeienland. Of het verzetten van de nesten tijdens het ploegen. “Maar toen ik zag dat de vogelstand steeds verder achteruit ging, ben ik op zoek gegaan hoe het anders kan.”
Later maaien en geen kunstmester meer
Zo stuitte hij op agrarisch natuurbeheer, een landelijk project waarbij boeren geld krijgen om de kwaliteit van natuur en landschap te verbeteren. Dat gebeurt bijvoorbeeld door slootkanten niet te maaien of boomwallen te onderhouden. Of, zoals in het geval van Van der Linde, door grasland onder water te zetten, het gras pas heel laat te maaien en het maisland pas laat in te zaaien.
De boer uit Goedereede is ook gestopt met het houden van melkkoeien. “Want daarvoor moet je het gras vier keer per jaar maaien. Dan verstoor je de vogels en maai je de nesten kapot als je niet oplet. Er omheen maaien heeft ook niet veel zin, want dan weten de kraaien: er is daar wat te halen. Nu hebben we vleesvee en hoeven we pas in juli te maaien. Dan is al dat jonge spul al uitgevlogen.”
Hij loopt samen met vogelteller Marten Annema over zijn akker en wijst naar stokken op het land, waar eerder nesten zijn gevonden. Plotseling stuiten de mannen op een nest, waarin twee jonge scholeksters blijken te zitten. “Die zijn pas een dag oud,” ziet vogelteller Marten Annema, terwijl hij een foto van de bruine slaperige haardosjes maakt. “We moeten nu snel wegwezen, anders wordt de moeder boos.”
Boze scholekster
Hij heeft het nog niet gezegd, of een scholekster scheert rakelings langs het ongewenste bezoek, onderwijl scherpe en hoge tonen uitstotend. De vogelliefhebbers bewonderen de aanval van de steltloper, maar maken zich dan toch snel uit de voeten.
Annema is samen met VNLGO-leden Bram en Gerrie Brinkman één van de vrijwilligers die de weidevogelstand in polder de Oude Oostdijk in de gaten houdt. De vogelaars inventariseren hoeveel weidevogels er zijn, houden bij waar de nesten zitten en markeren die eventueel met stokken. Ook voeren ze overleg met de boeren en het waterschap over aanvullende maatregelen.
De vogelteller is tevreden over de aanpak van de agrariër. “Jan maait niet alleen pas na 15 juni, om de jongen veilig te kunnen laten opgroeien en uitvliegen. Hij rijdt ook geen kunstmest meer uit, maar alleen nog vaste mest en dat is goed voor de vogels want daar zitten wormen in. Ook spuit hij geen gif meer op het land, waardoor je hier niet meer alleen groen gras ziet, maar ook veel kruiden en insecten. En dat is ook van belang voor de vogels.”
Vlinders en bloemen
Hij wijst naar de vegetatie op een andere wei van de agrariër, een zogeheten plas/grasland. Het staat vol boterbloemen, allerlei grassoorten en een enkele wilde orchidee. Vlinders fladderen rond, hommels zoemen tussen de gele bloemen, groene kikkers kwaken er op los.
Langs de kant liggen drie grote zonnepanelen. Ze blijken verbonden met twee waterpompen in de sloot. Van der Linde duikt tussen het hoge riet om ze aan te wijzen. “Die pompen doen goed werk hoor, met dit droge voorjaar. Ik heb greppels uitgegraven om het land onder water te kunnen zetten. Dat is de enige manier om het hier nog een beetje nat te houden. De grond wordt niet keihard, zodat vogels nog gewoon wormen kunnen vangen.”
De grutto is terug
De maatregelen werpen hun vruchten af, blijkt uit de aantallen weidevogels dit jaar. Vogelteller Annema: “Er zitten hier een stuk of zestig kievitpaartjes, zo’n 17 tureluurs, 7 scholeksters en de laatste twee jaar is ook de grutto weer aanwezig. Die is jaren weggeweest, maar nu is er weer een paartje. Na een jarenlange negatieve trend is de situatie de laatste twee jaar stabiel. De tureluur neemt zelfs wat toe in aantallen broedparen.”
Een troep grauwe ganzen vliegt op als de mannen op honderd meter naderen. “Die vogels laten kilo’s stront achter op het land. Je begrijpt dat boeren dit niet leuk vinden, maar hier kan het geen kwaad,” zegt de agrariër in zijn zwarte vale ketelpak.
Niet elke boer kan of wil meedoen
We lopen verder door het zompige land. Schoenen én sokken worden kletsnat, maar de mannen genieten. “Het ruikt ook lekker hé, heerlijk joh. En er kan ook nog wel ergens een ree zitten hoor,” zegt de bijna 70-jarige boer met trots. Hij krijgt een vergoeding voor het agrarisch natuurbeheer en hoopt dat de financiële regeling wordt uitgebreid, zodat meer boeren kunnen aanhaken. Maar daar zitten wel haken en ogen aan.
Want ook al is deelname vrijwillig, de natuurdoelen zijn dat niet. Een boer die meedoet, gaat dus ook echt verplichtingen aan. “Het loont voor mij, omdat ik geen melkkoeien heb. Daardoor kan ik dit doen. Maar dat geldt niet voor iedereen. Zo kiezen sommigen voor een beperktere aanpak op een braakliggend stuk land. Want er moet natuurlijk nog wel geld verdiend worden. Het plaatje moet passen.”
Tip de redactie
Heb je nieuws voor ons? Of het nu gaat om een leuk verhaal, een opmerkelijk bericht, iets dat speelt in de buurt of als je politie of andere hulpdiensten ergens ziet: laat het ons weten! Mail naar redactie@omroeparchipel.nl, bel naar 0187-682630 of stuur een WhatsAppje naar 0187-609512.
Maandag 26 mei 2025
