Het verborgen monument onder de Haringvlietdam
Dagelijks rijden duizenden forenzen over de Haringvlietdam bij Stellendam, onderdeel van de N57. Wat zich onder het asfalt bevindt, is echter bij veel mensen onbekend. Sluisbeheerder Niels Kuiken legt uit hoe de Haringvlietsluizen zijn gebouwd en wat hun functie is binnen de Deltawerken.
Hoewel de sluizen pas in 1971 werden geopend en relatief jong zijn, kregen ze in 2016 al de officiële status van rijksmonument. Deze erkenning werd bevestigd met een schildje van het ministerie van Onderwijs, uitgereikt door toenmalig minister Jet Bussemaker. Een tastbaar bewijs van hun historische waarde is het originele bedieningspaneel uit 1970. “Met dat paneel regelden we vijftien jaar lang de stroomvoorziening naar de machinekamers,” vertelt Kuiken. Na een grote renovatie in 2010 raakte het paneel buiten gebruik en is het nu een museumstuk dat een goed beeld geeft van de techniek uit die tijd.
Stormvloedkering
De Haringvlietsluizen maken deel uit van de Deltawerken en beschermen Nederland tegen hoogwater uit zee. Daarnaast zorgen ze voor de gecontroleerde afvoer van rivierwater naar de Noordzee. Sinds 2018 functioneren ze ook als stormvloedkering. De constructie bestaat uit twee landhoofden en zestien betonnen pijlers. “In iedere pijler zitten twee machinekamers,” legt Kuiken uit, “één aan de zeezijde en één aan de rivierzijde.”
De sluizen worden hydraulisch bediend. Kuiken legt uit: “Aan het plafond hangt een tank met 5.000 liter hydrauliekolie. Een blauwe pomp pompt de olie via rode leidingen naar een cilinder. Door de druk die in die cilinder ontstaat, wordt een loopwiel naar achteren geduwd. Daaraan zit een trekstang die naar buiten loopt en aan de schuif vastzit.”
Zoutriolen
Een belangrijk onderdeel zijn de zogenoemde zoutriolen: drie grote goten onder een van de ruimtes. Deze voeren rivierwater af dat zich op de bodem vóór de sluizen verzamelt. Dit gebeurt tijdens eb, wanneer het water op natuurlijke wijze naar zee stroomt. Zodra het tij keert en het zeewater stijgt, sluiten de schuiven automatisch. Zo helpt het systeem het waterpeil constant te houden.
Onderhoud
Veel onderdelen, zoals tandwielkasten, stammen nog uit de jaren zeventig en functioneren na ruim vijftig jaar nog altijd betrouwbaar. Momenteel loopt een onderhoudsproject dat drie jaar duurt. Dit moet ervoor zorgen dat de installaties ook in de toekomst goed blijven werken.
Tip de redactie
Heb je nieuws voor ons? Of het nu gaat om een leuk verhaal, een opmerkelijk bericht, iets dat speelt in de buurt of als je politie of andere hulpdiensten ergens ziet: laat het ons weten! Mail naar redactie@omroeparchipel.nl, bel naar 0187-682630 of stuur een WhatsAppje naar 0187-609512.
Woensdag 24 september 2025
