Marije maakt theater met mix van statushouders en eilanders
Niet normaal! Zo heet de theatervoorstelling die Marije van der Knaap uit Middelharnis gaat maken met statushouders en inwoners van Goeree-Overflakkee. In dertien weken wordt samen met de deelnemers een persoonlijke voorstelling in elkaar gezet, die in het Diekhuus wordt opgevoerd.
“Het wordt een soort snelkookpan, met elke repetitieavond een ander thema”, vertelt ze. “Het gaat bijvoorbeeld over verjaardagen, begroetingen of eerbetoon. Rond dat thema maken we scènes, dansen, gedichten. Ik kies per avond een paar parelmomenten die in de voorstelling komen. Wat dat precies wordt, weet ik nu nog niet. Dat ontstaat gaandeweg.”
Teambuilding
Er zijn dertien bijeenkomsten. “De eerste keren richten we ons vooral op teambuilding. Vertrouwen opbouwen, veel spellen en theateroefeningen. En ook praten: wat vond je leuk aan vanavond? Wat heb je geleerd? De reacties zijn heel verschillend. Dat bespreekbaar maken zorgt voor verbinding. Er wordt gelachen, maar soms ook gehuild. Mensen delen ook hun moeilijke verhalen.”
Het idee ontstond toen Marije zes weken in Zuid-Afrika was. “Ik had toen al zeven à acht jaar mijn eigen theaterbedrijf. Mijn dromen waren uitgekomen. Ik vroeg aan God: ‘Mijn dromen zijn vervuld, hier ben ik weer. Waar gaat mijn nieuwe weg naartoe?’ En toen kwam het antwoord: vluchtelingen. Zo ervaar ik God: Hij leidt, stuurt, verbindt, geeft inzichten.”
Begrafenis
Marije heeft al meerdere zendingsreizen gemaakt. “Zo leerde ik dat elke cultuur zijn eigen wijsheden en gebruiken heeft. In Zuid-Afrika gaf ik theaterlessen in de sloppenwijken. Daar ontmoette ik een jongen van zeventien die acteur wilde worden. Hij kwam steeds met teksten die hij zelf had geschreven. Tijdens de serie workshops die ik gaf, kwam hij helemaal tot bloei. We bouwden een band op. Kort daarna overleed hij plotseling en ik mocht naar zijn begrafenis. Een heel bijzondere ervaring. Het was in een grote aula, met veel mensen. Ze dansten om de kist. Met mijn Nederlandse blik dacht ik eerst: waarom zingen en dansen jullie, terwijl hij is overleden? Maar toen hoorde ik de verhalen en voelde ik de dankbaarheid. Dat raakte me diep. Het was ook confronterend. Waarom dacht ik zo snel dat het ‘verkeerd’ was?”
Tijdens de reis ervoer Marije de roep om met vluchtelingen te werken. Ze heeft dit project inmiddels twee keer eerder gedaan, in Velsen en Haarlem. “Ik ben heel benieuwd hoe het hier zal zijn”, vertelt ze. “Ik vermoed dat het anders gaat zijn. Mensen zijn hier erg trouw aan elkaar, echt eilandgebonden, en daardoor wat minder in contact met andere culturen. Ik merk dat de meningen soms best uiteenlopen. Onbekend maakt soms onbemind. Maar er is ook een hele mooie andere kant van het eiland: als mensen je eenmaal in hun hart hebben gesloten, dan hoor je er echt bij. Eerst wordt de kat uit de boom gekeken, maar daarna komt er zoveel kracht en warmte uit de gemeenschap. Dat is heel bijzonder. Ik ben heel nieuwsgierig.”
Dans
Tientallen spelers hebben zich al bij Marije aangemeld. “Ik ben al bij verschillende taalklassen geweest, de bibliotheek, bij kerken en bij Vluchtelingenwerk. Overal zet ik lijntjes uit. En altijd met aandacht voor het echte contact. Mensen vergeten woorden, maar niet hoe ze zich bij je gevoeld hebben.”
Het theaterstuk heeft nu nog geen vast script, ook omdat veel van de deelnemers de Nederlandse taal nog niet goed machtig zijn. “In Velsen hadden we een Iraanse dans en in Haarlem traditionele Eritrese muziek met de krar, een snaarinstrument. De jongens daar spraken nauwelijks Nederlands en stonden voor het eerst voor publiek. Zo moedig en zo krachtig hoe ze hun stem konden uiten via muziek. Dat verbindende gevoel, dat raakt iedereen.”
Deuren
Zo wordt het publiek meegenomen op een reis. “Een proefje uit ieders cultuurkeuken.” Ook de deelnemers zitten allemaal in hetzelfde schuitje. “Soms is dat fijn, soms confronterend. In Haarlem deed een ambtenaar mee om statushouders beter te begrijpen. Ze wilde dat niet bekendmaken, maar het bracht haar veel. In Velsen deed een maatschappelijk werker mee. Na afloop gingen alle deuren van de gemeenschappen daar voor haar open. Ze was te vertrouwen. Dat ging van mond tot mond.”
Marije hoopt dat hier ook een mix van eilanders, migranten en anderen gaat samenspelen. “Twee jaar geleden organiseerden we hier al drie theateravonden om de interesse te peilen. Dertig mensen uit twaalf culturen kwamen langs. Eén vrouw zei: ‘Ik voelde me zo alleen, maar nu kan ik contact maken.’ We hebben elkaar zó nodig, ongeacht de nationaliteit.”
Uitproberen
De repetities vinden in april, mei en juni plaats in Sommelsdijk, in het Kameraadhuis, Antoon Coolenstraat 11 in Sommelsdijk. De voorstelling is op 28 juni en 5 juli in het Diekhuus. “Als je mee wilt doen, kun je je aanmelden. Je mag het ook eerst uitproberen. Belangrijk is wel dat je zo’n 80% van de keren kunt komen. De groep bestaat straks uit ongeveer dertig deelnemers. Samen bouwen we aan de voorstelling én aan een soort familie.”
De voertaal is Nederlands, met eventueel wat Engels. Deelnemers moeten achttien jaar of ouder zijn. Meer info en aanmelden op de website: www.nietnormaaltheater.nl. De voorstelling is onderdeel van het Cultureel Programma van Stichting ZIJN en wordt mede mogelijk gemaakt door diverse fondsen.
Tip de redactie
Heb je nieuws voor ons? Of het nu gaat om een leuk verhaal, een opmerkelijk bericht, iets dat speelt in de buurt of als je politie of andere hulpdiensten ergens ziet: laat het ons weten! Mail naar redactie@omroeparchipel.nl, bel naar 0187-682630 of stuur een WhatsAppje naar 0187-609512.
Dinsdag 1 april 2025
